Zespół górnego otworu klatki piersiowej

 

Zespół górnego otworu klatki piersiowej (TOS-thoracic outlet syndrome) to termin, który określa patologiczne objawy neurologiczne i naczyniowe (tętnicze i żylne) wywołane uciskiem na splot ramienny, tętnicę podobojczykową i pachową oraz żyłę podobojczykową w obszarze ich przebiegu. Przyczyną powstawania zespołu górnego otworu klatki piersiowej mogą być uwarunkowania anatomiczne (np. wady wrodzone i przebyte urazy), jak również nadmierne napięcie mięśni pochyłych oraz mięśnia piersiowego mniejszego (np. podczas długiego przebywania w nieprawidłowej pozycji, która powoduje napinanie tychże mięśni). 
 

Ucisk mięśni pochyłych oraz mięśnia piersiowego mniejszego na wyżej wymienione struktury objawia się bólem do kończyny oraz uczuciem różnych parastezji (uczucie kłucia, mrowienia, drętwienia, cierpnięcia, palenia skóry). 

Może występować objaw Raynauda, czyli oziębienie dłoni, zmiana koloru, ból oraz sugerować ATOS- brak lub osłabienie tętna w spoczynku (zator często znajduje się w okolicy łokciowej),

- Nie występuje tkliwość mm. pochyłych

- Rotacja i zgięcie głowy nie daje objawów

- Test napięciowy w normie

- Objawy głównie w dłoni i przedramieniu, rzadko  w barku i szyi.
 

Zespół TOS może powodować także tzw. żebro szyjne lecz występuje bardzo rzadko (mniej niż 1% populacji, u 70% kobiet). 

Podczas diagnozowania TOS należy wykonać kilka testów:
 

-Test Allena: 

-pacjent unosi dłoń na wysokość głowy, dynamicznie zaciska badaną pięść przez około 30 sekund (odpływ krwi), 

-terapeuta zaciska tętnicę łokciową i promieniową w okolicy nadgarstka, następnie zwolniony jest ucisk z jednej tętnicy i oceniany jest czas powrotu prawidłowego zabarwienia palców,

-prawidłowy czas wynosi około 7 sekund. 

- Test Adsona:

-terapeuta stoi obok siedzącego pacjenta i trzyma jedną dłoń na potylicy pacjenta, 

-drugą dłonią palpacyjnie należy wyczuć puls na tętnicy promieniowej strony poddawanej testowi,

-terapeuta powinien dłonią na potylicy ustawić głowę pacjenta w wyproście i rotacji na stronę, którą podajemy testowi,

-terapeuta poleca pacjentowi wykonanie głębokiego wdechu i zatrzymanie powietrza,

-palpacyjnie wyczuwa puls na tętnicy promieniowej na stronie, którą poddajemy testowi. Prawidłowy wynik: puls pozostaje równomiernie silny.
 

Najczęściej u pacjentów występuje TOS neurogenny (90% przypadków), TOS tętniczy u zaledwie 1%, TOS żylny u 3% pacjentów, żebro szyjne mniej niż 1%. 

W terapii manualnej występuje kilka technik leczenia TOS polegających na rozluźnianiu i rozciąganiu nadmiernie napiętych mięśni. W przypadku żebra szyjnego niezbędna jest operacja chirurgiczna.