Zerwanie więzadła krzyżowego: 

 

Zerwanie więzadła krzyżowego jest najczęstsza kontuzją u sportowców, dotyczy ona zwłasza narciarzy, zawodnicy sportów kontaktowych czy biegacze. Niestety kontuzja ta eliminuja całkowicie zawodnika z treningów.

Wiązadło krzyżowe przednie, to jedna z wązadał kolana. Poza nim wyróżniamy jeszcze wiązadło krzyżowe tylnie PCL, poprzeczne kolana oraz łąkotkowo-udowe przednie i tylnie.

 

Więzadła krzyżowe mają na celu utrzymywać powierzchnie stawowe kości udowej oraz kości piszczelowej w bliskim kontakcie. Jak również stabiluzują kolano zwłaszcza w płaszczyźnie strzałkowej.

Więzadła krzyżowe zawierają bardzo dużą ilość tzw. mechanoreceptorów. Jeśli dojdzie do ich uszkodzenia, dochodzi do zaburzenia odczuwania pozycji stawowej oraz tzw. kinestezji, czyli poczucia pozycji i ruchu części ciała.  Skutkuje to zazwyczaj osłabieniem mięśni zginaczy kolana. Nieodzowne jest za tym wprowadzenie ćwiczeń stabilizacyjnych (propriocepcji, czyli czuci agłębokiego, czucia ułożenia ciała w przestrzeni).

 

Mechanizm urazu:

 

Najczęstszym mechanizmem urazu jest uszkodzenie więzadła podczas obrotu do wewnątrz, gdy podudzie jest ustabilizowane. Nierzadko dochodzi do tego także, gdy kolano znajduje się w pełnym wyproście, stopa ma kontakt z podłożem a w wyniku uderzenia bocznego dochodzi do rozerwania więzadła krzyżowego przedniego wraz z pobocznym piszczelowym i oderwaniem łąkotki przyśrodkowej.

 

 Po czym można stwierdzić, że mogło dojść do urazu więzadła krzyżowego przedniego?

 - uraz skrętny lub przeprostny stawu kolanowego

-bardzo silny ból w momencie urazu, który stopniowo ustępuj

- często słyszalny „trzask” w stawie i uczucie rozerwania

 -uczucie „ucieknięcia” kolana w trakcie urazu

-obrzęk stawu kolanowego w ciągu 24 godzin (narastanie krwiaka wewnątrz stawu)

-subiektywne odczucie niestabilności kolana podczas prób obciążenia stawu

 

Podstawą do rozpoznania uszkodzenia więzadła krzyżowego jest przede wszystkim badanie podmiotowe i przedmiotowe wykonywane przez lekarza ortopedę lub fizjoterapeutę. Zasadniczo – jak w przypadku wielu dysfunkcji narządu ruchu istnieją ku temu testy kliniczne. Są to tzw. „test szuflady” (przedniej dla ACL i tylnej dla PCL), test Lachmana i Pivot Shift Test oraz ich modyfikacje. Wynik takiego testu może być jednakże fałszywie dodatni, w przypadku gdy wykona się go zbyt wcześnie – może wywoływać ból innych uszkodzonych tkanek i odruchowe napięcie mięśni, wówczas, gdy zerwane więzadła nie bolą. Jeśli lekarz ma wątpliwości i chciałby poszerzyć diagnostykę o dodatkowe badania USG tomografię komputerową czy nawet rezonans magnetyczny.

 

Rekonstrukcja więzadła krzyżowego przedniego ACL-rekonstrukcja

 

Zabieg rekonstrukcji zerwanego więzadła jest zabiegiem planowym – nie wykonuje się go w ramach tzw. „ostrego dyżuru”. Lekarze przyjmują optymalny czas na zabieg w okresie od 6 tygodnia do 6 miesiąca od wystąpienia urazu. Ze względu na możliwość występowania również innych uszkodzeń np. naderwanie torebki stawowej, uszkodzenia łątkotek, więzadeł pobocznych, ścięgien mięśniowych. Muszą one się najpierw zagoić, pozwoli to na szybszy proces rekonwalescencji po rekonstrukcji więzadła. Ortopedzi zalecają w tym okresie stabilizator i rehabilitację przedoperacyjną.

REHABILITACJA

 

 W pierwszych tygodniach od wykonania zabiegu, zadaniem fizjoterapeuty jest stała kontrola operowanego stawu kolanowego. Pacjent powinien poruszać się w ortezie przy użyciu kul, a po ok. 2-3 tygodniach zwykle może obciążać operowaną kończynę. W tym okresie zwykle uzyskuje się niezbędny do poprawnego chodu zakres ruchów czynnych i biernych.

 

 Po okresie 4-5 tygodni, zwykle przystępuje się do reedukacji chodu. Jeśli do tego czasu rehabilitacja była systematyczna, nauka prawidłowych wzorców chodu jest czystą przyjemnością. Zalecane jest korzystanie z ortezy w mniejszym stopniu.           Jest to też idealny moment aby zacząć aktywność fizyczną w wodzie. Oczywiście unikamy pływania, ograniczając się jedynie do marszów i biegów w wodzie wbrew oporowi.

 

Wśród środków rehabilitacyjnych stosowanych po zabiegu wyróżnić można:

-eliminacja obrzęków, 

- mobilizacja rzepki, której ograniczone ślizgi często ograniczają zakres ruchomości w płaszczyźnie strzałkowej (zgięcie wyprost),

-ćwiczenia izometryczne mięśnia czworogłowego uda i przede wszystkim m. obszernego przyśrodkowego, który przy długotrwałych unieruchomieniach bardzo szybko zanika.

 -ćwiczenia izometryczne z tzw. kokontrakcją – równoczesnym napinaniem mięśni kulszowo-goleniowych.

 -ćwiczenia biernego wyprostu w stawie kolanowym (do prawidłowego wzorca chodu wymagany jest pełen wyprost)

 -masaż poprzeczny i funkcyjny mięśnia czworogłowego uda

 -ćwiczenia czucia głębokiego (stabilizacyjne) – stanie jednonóż z próbą utrzymania równowagi, stanie na nierównym podłożu. Ćwiczenia te wykonuje się zgodnie z progresją siły – od najprostszych do bardzo złożonych z licznymi utrudnieniami

 - pierwsze miesiące – ćwiczenia w zamkniętych łańcuchach kinematycznych (gdy stopa dotyka do podłoża)

 

Dodatkowo leczenie możemy wspomagaś fizykoterapią: głęboka oscylacja, Bodyflow, krioterapia.