Kręgozmyk

Kręgozmyk to jednostka chorobowa powstała w wyniku niestabilności kręgosłupa. Zazwyczaj dotyczy on odcinka lędźwiowego kręgosłupa, polega na ześlizgnięciu się kręgu położonego wyżej z kręgu położonego niżej ku przodowi. Hipotezy powstawania patologii są nadal badane, podaje się jednak, że jest ona skutkiem nie w pełni rozwiniętych górnych wyrostków stawowych kości krzyżowej, które nie są w stanie wyhamować przesuwaniu się ku przodowi kręgu L5 – którego przeważnie patologia dotyczy. Rzadziej odnosi się ona do kręgów L3 i L4. Wyróżnia się cztery stopnie zaawansowania kręgozmyku:

I stopień  – przesunięcie trzonów kręgów między sobą mniejsze niż 25%

II stopień  – przesunięcie trzonów kręgów między sobą w granicach 25-50%

III stopień – przesunięcie trzonów kręgów między sobą w granicach 50-75%

IV stopień  – przesunięcie trzonów kręgów między sobą powyżej 75%

 

Do leczenia fizjoterapeutycznego kwalfikują się osoby ze stopniem I i II. Osoby ze stopniem III i IV powinny zostać poddane leczeniu operacyjnemu.

 

Istnieją trzy zespoły bólowe charakterystyczne dla tej jednostki chorobowej w obrębie kręgosłupa LS. Pierwszym z nich są bóle krzyża miejscowe lub opasujące. O charakterze stałym lub okresowym wywołane niestabilnością kręgosłupa. Pojawiają się w momencie zbyt dużego przeciążenia w obrębie więzadła podłużnego przedniego – które napina się przy skłonie tułowia w przód, podrażniając unerwienie samego kręgosłupa. Objawy bólowe pojawiają się wtedy w okolicy lędźwiowo-krzyżowej, może pojawić się promieniowanie do pośladków oraz tylnych powierzchni ud i pachwin. W drugim przypadku kręgozmyk może powodować ucisk korzeni nerwowych i podrażniając je – wywołać objawy specyficzne dla rwy kulszowej: ból promieniujący wzdłuż tylnej strony kończyny dolnej. Przy trzeciej ewentualności ból może przyjąć charakter chromania, co przejawia się zaburzeniami czucia, kurczami łydek po przejściu pewnego odcinka drogi lub podczas długotrwałego stania, bóle nasilają się przy schodzeniu ze schodów a podczas wchodzenia na nie - maleje. Przyczyna chromania tkwi gównie w niedokrwieniu korzeni nerwowych. Objawy zmniejszają się lub znikają całkowicie podczas przyjęcia pozycji zmniejszającej lordozę lędźwiową.

W wyniku możliwości wystąpienia trzech różnych zespołów bólowych w przypadku tego samego schorzenia, proces leczenia jest dopasowywany indywidualnie. Jest to bardzo istotne ponieważ terapia powinna być ukierunkowana na przyczynę, tak więc oprócz standardowego działania przeciwbólowego opartego gównie na zabiegach fizykoterapeutycznych, należy zwrócić uwagę na poprawę ukrwienia korzeni nerwowych oraz ich odbarczenia. Dlatego też leczenie opiera się głównie na wzmocnieniu stabilizacji kręgosłupa, które można osiągnąć za pomocą odpowiednio dobranej gimnastyki. Niezmiernie ważne jest wzmacnianie mięśni brzucha oraz pośladków poprzez stosowanie prawidłowo dobranych ćwiczeń izometrycznych poprawiających stabilność oraz ustawienie miednicy i kręgosłupa względem siebie. Bardzo często gimnastyka poprzedzana jest odpowiednią terapią manualną wspomagającą rozciągniecie mięśni przykurczonych – głównie zginaczy stawu biodrowego, prostownika grzbietu w obrębie odcinka lędźwiowo-krzyżowego, czasami zginaczy stawu kolanowego. Fizjoterapeuta instruuje również jak prawidłowo wykonywać aktywności dnia codziennego: jak podnosić rzeczy z podłogi, jak prawidłowo siedzieć itd. Warto wysłuchać tych wskazówek i starać się wprowadzić taką ergonomię w nawyk aby zapobiegać nasilaniu się objawów bólowych.