Rehabilitacja po mastektomii

 

Rak piersi jest najczęstszym nowotworem występującym u kobiet, bardzo często wymaga radykalnego postępowania chirurgicznego, amputacja piersi stanowi ogromne przeżycie dla pacjentki. Stres psychiczny wynikający z faktu choroby nowotworowej i jego umiejscowienia potęguje dolegliwości fizyczne. Po mastektomii często występuje osłabienie, ograniczenie siły mięśniowej i zakresu wykonywania ruchów po stronie operowanej oraz obrzęk limfatyczny powstający na skutek usunięcia węzłów chłonnych. Aby temu przeciwdziałać, pacjentka powinna być wdrażana zarówno przed operacją, jak i po niej, do aktywności fizycznej. Ćwiczenia fizyczne dostosowane do możliwości i stanu zdrowia kobiety poprawiają sprawność kończyny po stronie operowanej, wydolność układu sercowo- -naczyniowego, układu kostnego, a także ułatwiają utrzymanie prawidłowej masy ciała i wpływają na polepszenie kondycji psychicznej. Zmniejszenie liczby nawrotów raka piersi i spadek umieralności wśród kobiet aktywnych fizycznie w porównaniu z populacją prowadzącą siedzący tryb życia dowodzą, że celowym jest objęcie wszystkich kobiet poddawanych operacji raka piersi różnym formom kinezyterapii.

Aktywność fizyczna ma ogromne znaczenie w przebiegu leczenia jak i w rokowaniu chorych na raka piersi, może zapobiegać powikłaniom jak i przyczyniać się do poprawy jakości życia.

 

Rehabilitacja wczesna:

- ochrona kończyny po stronie operowanej przed skaleczeniami, urazami i zakażeniami,

- zakaz wykonywania iniekcji, szczepień i pobierania krwi oraz pomiaru ciśnienia krwi na ręce po stronie operowanej,

- unikanie ciasnych rękawów i ramiączek,

- ochrona ręki przed oparzeniami, obciążeniem pracą fizyczną, unikanie noszenia nawet niewielkich ciężarów, pchanie, ciągnięcie, często powoduje wystąpienie obrzęku limfatycznego.

 

Po wypisaniu ze szpitala rana pooperacyjna jest zwykle już wygojona, a ilość gromadzącej się chłonki powinna się zmniejszać. Należy wówczas rozpocząć intensywną rehabilitację, która jest realizowana ambulatoryjnie, w zakładzie rehabilitacyjnym oraz w warunkach domowych. Celem działań jest uzyskanie optymalnej akceptacji zmienionych po mastektomii warunków życia kobiet. Elementy składowe dotyczą: zrozumienia roli rehabilitacji po zabiegu, zwiększenie możliwości ruchów w stawie barkowym strony operowanej, zapobieganie zastojowi chłonki, oraz wspomaganie wytworzenia krążenia obocznego, zwalczanie obrzęku kończyny operowanej, korygowanie zmian postawy, uzyskanie wiedzy na temat zdrowego stylu życia, jak również motywowanie chorej do kontynuowania rehabilitacji w domu.

 

Kompleksowa rehabilitacja poszpitalna obejmuje:

- leczenie dietetyczne,

- kinezyterapię (ćwiczenia poprawiające zarkes ruchomości, potawę, siłe mięśniową itd.),

- masaż pneumatyczny BOA, rytmiczny, modulowany

- masaże wirowe kończyn górnych ,

- masaż klasyczny (drenaż limfatyczny),

- psychoterapię grupową,

- zajęcia edukacyjne w formie 2 – 3 spotkań.

Wczesna rehabilitacja pooperacyjna wykonywana w warunkach domowych powinna być kontynuowana przez okres 5 – 8 tygodni. W przypadku powikłań, jak obrzęk limfatyczny kończyny górnej, pacjentki powinny korzystać z zabiegów fizykoterapeutycznych przez całe swoje życie z częstotliwością uzależnioną od stopnia zaawansowania tej przewlekłej choroby. Należy również pamiętać, że osiągnięcie pełnej sprawności nie zwalnia od obowiązku przestrzegania zaleceń związanych z noszeniem protezy, wysokim układaniem kończyny, jej ochrony przed mechanicznymi uszkodzeniami, czy wykonywaniem masażu i gimnastyki.