Leczenie zimnem, czyli krioterapia, to w najprostszym tłumaczeniu zastosowanie zimna u pacjentów, którzy doznali urazów, za jego pomocą niwelowane są m.in. obrzęki, ostre stany zapalne ścięgien, torebek stawowych czy mięśni. Wykorzystywane są różne substancje, mające na celu usunięcie ciepła z tkanek, co w efekcie obniży ich temperaturę.
Leczenie zimnem polega na miejscowym oziębieniu, obniżeniu temperatury skóry, mięśni i stawów. Szybkość i wielkość spadku temperatury zależą od rodzaju stosowanych środków oraz od tkanki, na którą stosowane jest zimno oraz od czasu trwania zabiegu.
Działanie niskich temperatur powoduje, że naczynia krwionośne skóry i tkanki podskórnej kurczą się, maleje przepływ krwi, a w efekcie następuje ograniczenie oddawania ciepła otoczeniu. Jest to wynik powstawania wyładowań, które powstają we włóknach współczulnych, unerwiających naczynia krwionośne. Krew przemieszczająca się z zewnętrznych powłok ciała przechodzi do tkanek położonych głębiej i tym samym ciepło zostaje zatrzymane w ustroju. Oprócz wyżej wymienionych reakcji, stosowanie zimna powoduje m.in.:
- mimowolne, drobne skurcze mięśni wytwarzających ciepło (drżenie z zimna),
- przyśpieszenie przemiany materii w celu wyrównania ubytków ciepła,
- wzmożone wydzielanie w obrębie nerek.
Działanie zimna na organizm podczas schładzania miejscowego.
W wyniku stosowania niskich temperatur dochodzi do utraty ciepła i do obniżenia temperatury poszczególnych tkanek, zmian w krążeniu, zwolnienia metabolizmu i zahamowania procesów zapalnych. Dzięki temu zmniejsza się ból, obniża napięcie mięśniowe. Obniżanie temperatury skóry jest w większym stopniu nasilone niż w tkankach położonych głębiej, mowa jest tutaj przede wszystkim o mięśniach, gdzie spadek temperatury jest mniejszy i występuje tzw. after-efekt, polegający na obniżeniu się temperatury śródmięśniowej mimo zaprzestania schładzania. W czasie stosowania zimna naczynia krwionośne naprzemiennie ulegają zwężeniu i rozszerzeniu, co zapewnia dostateczny przepływ krwi. Zjawisko to nazwano falą Lewisa. Skurcz naczyń krwionośnych i przerwa w dopływie krwi do tkanek obwodowych są wynikiem zwiększania przez zimno powiązania postsynaptycznego alfaadrenoreceptorów z noradrenaliną. W momencie spadku temperatury tkanek, przewodnictwo nerwów synaptycznych zostaje przerwane i dochodzi do rozkurczu mięśni gładkich, zależnej od zahamowania noradrenaliny i depresyjnego działania zimna na mechanizm kurczliwości. Efektem jest przepływ krwi ogrzewająca tkanki, powraca przewodnictwo nerwowe co doprowadza do ponownego skurczu. Falowe działanie tego procesu zapobiega odmrożeniu tkanek. Miejscowe schładzanie ma działanie przeciwbólowe, obniża napięcie mięśni. Zmniejszenie wydzielania bradykininy, histaminy, serotoniny oraz jodków sodu i potasu, ma wpływ na ograniczenie stanu zapalnego.
Wskazania do krioterapii:
- stłuczenia,
- krwiaki,
- urazy tkanek miękkich (bezpośrednio po urazie 2-3 dni),
- obrzęki po złamaniach i zwichnięciach ( w okresie wczesnym),
- ostre stany zapalne ścięgien, torebek stawowych i mięśni,
- przykurcze stawowe pourazowe,
- ostre zespoły zapaleń okołostawowych,
- nerwobóle,
- rwa kulszowa, ramienna w okresie ostrym,
-restytucja zmęczonych mięśni.
Przeciwwskazania:
- uszkodzenia skóry,
- nietolerancja zimna,
- obecność miejscowych odmrożeń,
- wyniszczenie i wychłodzenie organizmu,
- labilność emocjonalna ( zwiększona potliwość skóry).