Ultradźwięki

 

Ultradźwiękami nazywa się drgania mechaniczne o częstotliwości przekraczającej granicę słyszalności ucha ludzkiego (powyżej 20kHz). Aparaty przystosowane do wykonywania zabiegów ultradźwiękami  to układy drgające tzw. przetworniki ultradźwięków, które przenoszą drgania na inne cząsteczki i w ten sposób powstaje fala drgań.  W leczeniu wykorzystuje się ultradźwięki o częstotliwości 800,1000, 2400 kHz. Energia kinetyczna drgających cząsteczek materialnych, przenikając np. tkanki człowieka, stopniowo maleje, przekształcając się w inne rodzaje energii- cieplną, chemiczną i elektryczną, to właśnie te rodzaje energii stanowią o istocie leczenia.  Najważniejszym efektem działania fali drgań na organizm jest wywołane przez nią ciśnienie. Fala o natężeniu 2W/ cm2 i częstotliwości 800kHz na przeciętną komórkę organizmu ludzkiego działa na nią jako swoistego rodzaju masaż ( mikromasaż) tkanek, dodatkowo efektem stosowania ultradźwięków jest efekt cieplny ( największy w tkance nerwowej i na granicy zmian struktur tkankowych) oraz fizykochemiczny.

 

Ogólnie wpływ ultradźwięków na organizm wyraża się:

 

- zmniejszeniem napięcia mięśniowego

- powstawaniem związków aktywnych biologicznie

- hamowaniem działania układu współczulnego 

- rozszerzeniem naczyń krwionośnych

- hamowaniem procesów zapalnych

- przyśpieszeniem wchłaniania tkankowego 

 

Zasady stosowania ultradźwięków.

 

Przyjęte jest, że w stanach ostrych zabieg z zastosowaniem ultradźwięków wykonuje się codziennie przez  5 kolejnych dni, a następnie co drugi dzień i w miarę zauważalnej poprawy coraz rzadziej. Jeżeli chodzi o leczenie głębokie czas zabiegu wynosi od 1 do 6 minut, natężenie 0,05-0,5 w/cm2, częstotliwość 0,8-1,0 MHz, a do leczenia płytkiego skóry częstotliwość wynosi od 2-3 MHz. Jeżeli chodzi o leczenie stanów przewlekłych wykonuje się również serie zabiegów codziennie lub co drugi dzień, działając miejscowo. W stanach podostrych stosuje się natężenie 0,5-1,5 W/cm2, a w stanach przewlekłych 2-3W/cm2 w dłuższych odstępach czasu. Wykonywanie zabiegu ultradźwięków może odbywać się za pośrednictwem wody, gdyż woda najlepiej przewodzi drgania ultradźwiękowe.  Należy jednak pamiętać, że woda powinna być dla pacjenta obojętna( tzn. temperatura wody powinna nie być za zimna ani za gorąca), woda w której wykonywany jest zabieg, powinna być pozbawiona pęcherzyków powietrza, pochłaniającego niepotrzebnie energię.

 

Charakterystyczną cechą energii ultradźwiękowej jest jej oddziaływanie termiczne, dzięki któremu mamy możliwość nagrzewać niedostępne, głęboko położone tkanki, a także oddziaływanie fizykochemiczne, które przyczynia się do skutecznego leczenia tak trudnych jednostek chorobowych, jak zwapniające zapalenie mięśni, ostroga piętowa itp. Lecząc ultradźwiękami korzystne efekty osiąga się w leczeniu przewlekłych chorób stawów, np. zespół zmian zniekształcających kręgosłup, zapalenie okołobarkowe, kontuzje po skręceniach, stłuczeniach, bóle mięśniowe, lumbago, nerwobóle, przeciążenia aparatu ścięgnisto-więzadłowego.

 

Sposób wykonywania zabiegu

Zabieg z wykorzystaniem ultradźwięków fizjoterapeuta wykonuje techniką labilną (dynamiczną). Polega ona na powolnym przesuwaniu głowicy po określonym odcinku ciała, posmarowanym specjalnym żelem.

 

A czym jest fonoforeza?

Fonoforeza to też zabieg ultradźwiękowy gdzie substancją sprzęgającą jest żel przeciwbólowy lub przeciwzapalny. W tej metodzie wykorzystywane są powstające w głowicy drgania, co pozwala na szybsze i głębsze wnikanie substancji leczniczej w chore miejsce.

 

Wskazania do zabiegu ultradźwiekami

- bóle pleców (rwa kulszowa)

-zespół bolesnego barku i łokcia

- ostrogę piętową 

- haluxy

- zmiany zwyrodnieniowe stawów biodrowych, kolanowych, stóp i rąk

- nerwoból nerwu trójdzielnego     

- zwyrodnienia stawów rąk i stóp

- blizny

Przeciwwskazania obejmują:

- choroby naczyń obwodowych

- niezakończony wzrost kości

- zmiany skórne

- ciąża

- nerwica wegetatywna zaawansowana

- nowotwory

- padaczka

 

UWAGA: Ultradźwięków nie należy stosować bezpośrednio na mózg, rdzeń kręgowy, serce oraz płuca