Leczenie usprawniające w zespołach bólowych kręgosłupa.

 

W wyniku licznych przeciążeń oraz mikrourazów w obrębie kręgosłupa, dochodzi do pojawienia się dolegliwości bólowych. Ważne z punktu widzenia terapeuty jest umiejętne prowadzenie terapii u takiego pacjenta. Zawsze bierzemy pod uwagę stan nasilenia objawów w danym schorzeniu. W zależności od okresu zaostrzenia lub remisji choroby stosujemy różne postępowanie terapeutyczne. Okres ostry charakteryzuje się zwykle znacznym nasileniem objawów bólowych, znacznie utrudniającym poruszanie się oraz funkcjonowanie w zakresie aktywności życia codziennego. Dlatego też w tym okresie dostosowujemy odpowiednie zabiegi pozwalające na zmniejszenie stanu zapalnego. Z zakresu fizykoterapii bardzo przydatna jest głęboka oscylacja, która usprawniając mikrokrążenie, pozwala na lepsze odżywienie tkanek zajętych procesem chorobowym ale i szybsze odprowadzenie z tych struktur mediatorów stanu zapalnego. Terapeuci pomogą również w dobrze odpowiedniej pozycji przeciwbólowej, która w prawidłowy sposób wspomoże odciążenie kręgosłupa, bez patologicznych napięć w obrębie mięśni przykręgosłupowych. Jest to bardzo istotne, ponieważ nieprawidłowa postawa ciała przyjęta podczas odciążania chorego kręgosłupa, która spowoduje nieprawidłowe napięcia mięśniowe, zwykle rzutuje na dłuższy okres leczenia.

Dzieje się tak w wyniku utrwalenia napięć mięśnia, które nie jest już fizjologiczne, a to z kolei może dawać objawy bólowe nawet po wyleczeniu jednostki chorobowej na którą z początku uskarżał się pacjent. Niestety, śmiało można stwierdzić, że właściwie 90%naszych pacjentów zgłasza się do nas na leczenie właśnie z powodu braku prawidłowej biomechaniki mięśni. Patologie w ich obrębie utrwaliły się w stanie odciążania chorej struktury, a po wyleczeniu choroby,  pozostawiły po sobie ograniczenia ruchowe oraz ból. Zazwyczaj opracowanie terapeutyczne w obrębie mięśni, powięzi czy więzadeł daje pacjentowi odczuwalną ulgę, zarówno w chorobie dyskowej jak i przy zwyrodnieniach. W okresie wyciszenia stanu zapalnego,  rozpoczynamy działania lecznicze ukierunkowane na jak najszybszy powrót pacjenta do stanu sprzed choroby. Zwykle stosujemy cały wachlarz zabiegów fizykoterapeutycznych, których główną rolą jest zmniejszenie utrzymującego się przewlekłego bólu, poprawa krążenia w obrębie bolesnego segmentu oraz zniesienie ewentualnego obrzęku limfatycznego. Cały zakres fizykoterapii jest jednak formą podtrzymania terapii manualnej i ćwiczeń. Nie da się zaprzeczyć, że ból nie może zniknąć jeśli nie wyeliminujemy jego przyczyny. Co za tym idzie terapeuci głównie skupiają się na prawidłowym odtworzeniu biomechaniki kręgosłupa oraz struktur, które go otaczają. Priorytetem jest jak najlepsze odtworzenie krzywizn kręgosłupa, ustawienia łopatek - ich prawidłowej ruchomości oraz uzyskanie jak najlepszego ustawienia kości krzyżowej. Szereg technik manualnych, które pomagają w uzyskaniu takiego efektu, jest tutaj mocno urozmaicony oraz najbardziej optymalnie dostosowany do możliwości pacjenta. Bardzo dobre efekty uzyskujemy dzięki terapii ucisku odpowiednich punktów znajdujących się w nieprawidłowo napiętych mięśniach oraz mobilizowaniu powięzi w ich obrębie. Coraz większe zastosowanie znajduje u nas także suche igłowanie, które w znaczny sposób przyspiesza rozluźnianie napiętych struktur mięśniowych.

 

Bardzo ważne z punktu widzenia terapeuty jest także to, co pacjent wykonuje sam.  Dlatego liczne "zadania domowe" które polecamy wykonywać w domu, to nic innego jak ćwiczenia które podtrzymają efekt terapii możliwie jak najdłużej. Nie bez znaczenia są też zalecenia tego, jak pracować oraz wykonywać podstawowe czynności życia codziennego w najbardziej fizjologiczny sposób, który nie będzie sprzyjał powstawaniu sytuacji mogących prowadzić do nawrotu schorzenia. Jeśli jest to wskazane to oprócz ćwiczeń rozciągających dane partie mięśniowe, staramy się w miarę możliwości zwrócić pacjentowi uwagę na to jak powinien podnosić ciężkie przedmioty, prawidłowo siedzieć, leżeć itd. Ważne jest tutaj przede wszystkim zastosowanie się do tak zwanej ergonomii pracy. Zwykle, mając wiedzę na temat tego, jakie czynności pacjent wykonuje codziennie najczęściej, jaki jest rodzaj jego pracy, potrafimy doradzić jak zorganizować sobie stanowisko pracy, by układ ruchu pracował w możliwie jak najmniejszym obciążeniu, jak najbardziej efektywnie i wydajnie, a przy tym nie będzie narażony na kolejne urazy.

Całość usprawniania pacjentów z dolegliwościami bólowymi kręgosłupa jest poparta odpowiednio dostosowaną gimnastyką z fizjoterapeutą. Wskazuje zawsze jakie aktywności są wskazane a jakie nie. Pomaga dobrać odpowiedni zestawu ćwiczeń do domu- często drukuje je i dołącza do dokumentacji medycznej, którą pacjent otrzymuje przy wypisie. Dzięki temu pacjent wie jak poprawnie ćwiczenia wykonywać, w jakich seriach i przy jakiej ilości powtórzeń przyniosą  zamierzony efekt. Jeżeli jednak z jakiś przyczyn ćwiczenia pogłębiają ból bądź nie ma możliwości uzyskać odpowiedniego efektu podczas standardowej gimnastyki, zachęcamy naszych pacjentów do korzystania z gimnastyki na basenie. Środowisko wodne znacznie odciąża chore struktury, a ćwiczenia zwykle prowadzone są w formie ogólnousprawniającej. Dzięki temu pobudzamy mięśnie do jakiekolwiek pracy, nie pozwalając na to by zanikały z nieczynności.

 

Warto więc podjąć walkę ze schorzeniami, ponieważ bóle kręgosłupa w ostatnim czasie można z powodzeniem zakwalifikować już do chorób cywilizacyjnych. Sprzyjają temu na pewno siedzący tryb życia oraz różnego rodzaju uwarunkowania cywilizacyjne. Na pewno nie wolno ich bagatelizować. Warto natomiast szukać ich przyczyny, obserwować kiedy się pojawiają, jaki mają charakter i  podczas jakiego ruchu się nasilają. Dla terapeutów takie wskazówki są niezbędne do prawidłowej diagnostyki i prawidłowo dobranej terapii.  Dla pacjenta z kolei, odpowiednio dobrana terapia gwarantuje życie bez bólu.